Στις αρχές Ιουλίου 2016 η δημοσιογράφος του Ελβετικού site nanasenva.com πραγματοποίησε ρεπορτάζ στο ΜΕΛΛΟΝ. Πέρασε τη μέρα της μαζί μας και συμμετείχε ως παρατηρήτρια στις δραστηριότητες εθελοντών και προσωπικού. Το άρθρο της με τίτλο Apprendre pour s’integrer που αποδώσαμε στα ελληνικά ως «Μαθαίνω = Εντάσσομαι» δημοσιεύτηκε στις 26 Ιουλίου 2016. 


Μπορείτε να δείτε το πρωτότυπο κείμενο στο nanasenva.com

Μπορείτε να δείτε την ελληνική μετάφραση του άρθρου εδώ



Μαθαινω = Εντάσσομαι

Γνωρίζετε oτι περίπου αναμεσα στους 1.000.000 πρόσφυγες που έφθασαν στην Ευρώπη το 2015, 250.000-300.000 άτομα ήταν ασυνόδευτοι ανήλικοι/ες σύμφωνα με τη Europol; Ένας αριθμός αληθινή πρόκληση στους χώρους υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων.

Στην Ελλάδα, πώς αυτά τα παιδιά και οι έφηβοι υποστηρίζονται στην καθημερινή τους ζωή; Αναζήτησα απαντήσεις στην ερώτηση αυτή με τη βοήθεια της Αθηνάς, παιδαγωγικής υπεύθυνης της ΕΑΔΑΠ, οργάνωσης που μαζί με τις επίσης μη κερδοσκοπικές οργανώσεις ΝΟΣΤΟ  και ΙΑΣΙΣ, διαχειρίζονται ένα ξενώνα προσφύγων στην Αθήνα. Ο χώρος φιλοξενίας, ένα παλιό ξενοδοχείο που βρίσκεται όχι μακριά από τη θάλασσα σε μια ήσυχη περιοχή, στεγάζει πλέον μόνο οι γυναίκες με μικρά παιδιά και ασυνόδευτα ανήλικα άτομα.

Αγγλικά, ελληνικά, μουσική και χορός αποτελούν δραστηριότητες του καθημερινού προγράμματος των φιλοξενούμενων. Οργανώνονται από την Αθηνά και την ομάδα της. Ζήτησα να τις παρακολουθήσω για μια μέρα, γιατί σκέφτηκα να βοηθήσω κιόλας, αν θα μπορούσα. Η Αθηνά συμφώνησε πρόθυμα αλλά κατόπιν σαφών οδηγιών για τη μη λήψη φωτογραφιών των φιλοξενουμένων (μόνον πλάτη), για την αλλαγή των ονομάτων τους και για την αποσιώπηση της διεύθυνσης της Δομής. «Ξέρετε, τα παιδιά που βρίσκονται εδώ είναι συχνά μοναχικά και ευάλωτα. Αποτελούν επομένως εύκολη λεία για τους κακόβουλους ανθρώπους». Με 10.000 παιδιά εξαφανισμένα από τα «ραντάρ» της Ευρώπης το 2015 (tempsreel.nouvelobs.com) αντιλαμβάνομαι την ανησυχία της. «Δεν λέω οτι όλα τα παιδιά έχουν υποστεί τα ίδια, ανάμεσά τους υπάρχουν και επιτυχείς υποθέσεις οικογενειακής επανένωσης. Υπάρχουν όμως και πολλοί που έφτασαν σε ελληνικά νησιά και έκτοτε χάθηκαν τα ίχνη τους. Εμείς προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών που παραπέμπονται σε μας».

pic1 french

Απελευθερώστε τη δημιουργικότητά

Είναι λοιπόν κάποιες εικόνες καλά μέσα στο μυαλό μου που με οδήγησαν σε ένα μικρό δωμάτιο, όπου κάθε Δευτέρα πραγματοποιούνται μαθήματα χορού. Κατά την άφιξή μου η Αλεξάνδρα μια ελληνίδα εθελόντρια τριάντα ετών είχε αναλάβει σε μια ομάδα νέων αγοριών μαθήματα ρούμπας σε ένα remix της Beyoncé. Τα κορίτσια δεν συμμετείχαν σε αυτό το γκρουπ, καθώς δεν επιτρέπεται να αναμιγνύονται. Ηταν λοιπόν πολύ συγκεντρωμένοι στα βήματα μέχρι τη στιγμή που παρατήρησαν την παρουσία μου στο χώρο και έγιναν πολύ ντροπαλοί. Όλοι εκτός από έναν που βρισκόταν σε στιγμή χορευτικής έκρηξης. Επρόκειτο για τον Samir, ένα νέο Σύριο 11 ετών που φιλοξενείτο στο ξενοδοχείο εδώ και λίγους μήνες μαζί με τη μητέρα του και τους δυο μικρότερους αδελφούς του. «Λατρεύω τη Δευτέρα γιατί είναι το μάθημα του χορού. Η δασκάλα μας βάζει όλα τα στιλ της μουσικής αλλά αυτό που προτιμώ είναι το Hip-Hop». Αυτός είναι και ο λόγος μάλιστα που του έχουν βγάλει το παρατσούκλι «Κύριος Hip-Hop» και στη συνέχεια κάνει ρομποτικές κινήσεις. Το έχει ο μικρός!

pic2 dance french
IMG 4079

Έχω την εντύπωση οτι το ευχαριστιούνται πολύ οι συμμετέχοντες ακόμα και οι πιο συγκρατημένοι. Η Αθηνά μου αξήγησε οτι οι φιλοξενούμενοι κάτω των 15 ετών δεν επιτρέπεται να βγούν από το ξενοδοχείο χωρίς συνοδεία κάποιου εθελοντή. «Καταλαβαίνετε καλά οτι για αυτούς τους λόγους οι έξοδοι είναι πιο σπάνιες. Έτσι ο χορός είναι ένα εξαιρετικό μέσο εκτόνωσης». Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η Αλεξάνδρα και η ρούμπα της έχουν τόση επιτυχία.Οταν τελειώνει η ρούμπα, βάζει αναταλίτικη μουσική γιατί όπως λέει “είναι σημαντικό τα παιδιά να διατηρούν μια σύνδεση με τον πολιτισμό τους ”

pic4dancefrench

Ακριβώς από πάνω είναι η Βιβή. Αντίθετα από την Αλεξάνδρα, αυτή η νέα ελληνίδα 34 ετών, έχει προσληφθεί από ΜΚΟ. Το συνθημά της η δημιουργικότητα. Φυσικό για την ίδια αφού έχει δίπλωμα στις καλές τέχνες. Καθώς έμπαινα στην ομάδα της την έιδα να μιλάει στα αγγλικά σε 6 παιδιά και εφήβους. Καινούρια τάξη αλλά ίδια αντίδραση, τα παιδιά ντράπηκαν. Η Βιβή τότε στράφηκε σε ένα μαγικό εργαλείο, τη μουσική. « Μ’ αρέσει να τραγουδάω μαζί με τα παιδιά, αυτή η πρακτική είναι ένας πιο χαλαρός τρόπος μάθησης. Καθημερινά επιλέγω κομμάτια γνωστά που παιρνούν ένα θετικό μήνυμα όπως το Imagine του John Lennon». Και προφανώς αυτό λειτουργεί. Τόσο καλά μάλιστα που ένας Αφγανός παίρνει μια κιθάρα για να μας παίξει ένα τραγούδι. Κανείς δεν μιλά, η γοητεία λειτουργεί.


pic5musicfrench

pic6musicfrench

Γίνετε απλά ένα παιδί

Το επόμενο πρωί γνώρισα τον Μάκη. Είναι αυτός που κάθε πρωί κάνει μαθήματα αγγλικών και ελληνικών στα παιδιά. Μαζί του μαθαίνουν γραμματική και συντακτικό. Αλλά δεν είναι αυτό. Το δίπλωμά του στη φυσική και τη χημεία τον οδηγούν να κάνει και μαθηματικά στους μαθητές που του το ζητούν. «πολλοί είναι περίεργοι και έχουν αληθινή δίψα για γνώση» μου εκμυστηρεύτηκε. Πάρε για παράδειγμα την Mithra μια Αφγανή πρόσφυγοπούλα 16 ετών που έχει λίγους μήνες που διαμένει στο χώρο φιλοξενίας μαζί με τον αδελφό της Jumeau. Μαζί ελπίζουν να μπορέσουν να επανενωθούν άμεσα με τη μεγάλη του αδελφή που βρίσκεται στη Γερμανία. Για τον Μάκη, είναι η καλύτερη μαθητριά του «έρχεται κάθε μέρα, εργάζεται διπλά και είναι πολύ ταλαντούχα». Τη ρώτησα να διαλέξει τα μαθήματα που είναι πιο επιθυμητά από την ίδια και της ήταν δύσκολο να διαλέξει «μου αρέσουν όλα, θέλω να μάθω όσα περισσότερα μπορώ. Στο Αφγανιστάν πολύ λίγα κορίτσια μπορούν να πάνε στο σχολείο, καθώς αυτό είναι παρακινδυνευμένο. Ο πατέρας μου για παράδειγμα δεν ήθελε να πάω, έτσι από τότε που είμαι εδώ επιθυμώ να κερδίσω όσα περισσότερα μπορώ». Την άκουγα με προσοχή και θαυμασμό αυτή τη νέα κοπέλα και σκεφτόμουν πως η εκπαίδευση είναι μια ευκαιρία.

pic7studyfrench

Ανάμεσα στα παιδιά φανταζόμουν οτι υπάρχονυ πολλά που δεν ξέρουν να διαβάσουν και να γράψουν. Ο Μάκης μου το επιβεβαίωσε «υπάρχουν πράγματι πολλοί. Οι νεώτεροι είναι πιο ανοιχτοί στη μάθηση και είναι εύκολο να ξεκινήσεις μαθήματα μαζί τους, με τους εφήβους όμως είναι πολύ δύσκολο καθώς αισθάνονται αμήχανα και συχνά είναι ηττοπαθή, έχοντας την πεποίθηση οτι δεν θα τα καταφέρουν και οτι κάθε προσπάθεια είναι ανώφελη». Υποθέτω λοιπόν οτι η ώθηση, το κίνητρο είναι δύσκολο πράγμα, «προσπαθώ να έχω υπομονή μαζί τους και να τους ακούω. Συζητάμε πολύ μαζί, ακόμα και κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Είναι ένας τρόπος να κάνεις τα παιδιά να θέλουν να συμμετέχουν στη τάξη καθώς χαίρονται και ξέρουν οτι είσαι εκεί για αυτά».

pic8studyfrench
pic9babyroomfrench
Ο Μάκης επενδύει πραγματικά σε αυτό που κάνει, αισθάνομαι το πάθος και τη δέσμευση στη διδασκαλία του. Θα έλεγα οτι απο μια πλευρά είναι ένας πατέρας για αυτά τα παιδιά και το βρίσκω πολύ συγκινητικό. Μου το εξήγησε τις προάλλες πολύ καλα: «Τα μαθήματα αυτά είναι πολύ σημαντικά γιατί εκτός από την παροχή γνώσεων, δημιουργούν ένα πλαίσιο και παρέχουν τη σταθερότητα που χρειάζονται απελπισμένα. Είναι ως επί το πλείστον πολύ τραυματισμένα από αυτά που έχουν ζήσει. Εδώ , τους επιτρέπεται να ανακτήσουν τη θέση τους ως παιδιά και αυτό είναι απαραίτητο. "

pic10studyfrench


pic11babyroomfrench

Ολοκλήρωσα την επίσκεψή μου με το δωμάτιο των μωρών, ένα παιδικό σταθμό, όπου οι μητέρες μπορούν να αφήσουν τα μικρά παιδιά ηλικία έως 5 ετών, κάθε μέρα από τις 10:00 έως τη 13:00. «Μερικές φορές οι μητέρες χρειάζεται να βγουν έξω μόνες τους για να διευθετήσουν θέματα ασύλου αλλά και για άλλες υποχρεώσεις τους, έτσι φροτνίζουμε εμέις τα παιδιά κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου». Μου εκμυστηρεύτηκε η Κατερίνα, ελληνίδα 36 ετών υπάλληλος, υπεύθυνη για αυτή τη θέση. Την ημέρα της επίσκεψής μου δεν υπήρχε πλήθος παιδιών, μόνο δύο μικρά ηλικίας άνω του ενός έτους όπου η θέαση της φωτογραφικής μου μηχανής φάνηκε να τα τρομάζει. Μέσα σε μια κρίση με κλάματα η Κατερίνα προσπαθούσε να μου εξηγήσει οτι η ίδια διοργανώνει διάφορες δραστηριότητες εδώ για να μάθουν τα παιδιά να κοινωνικοποιηθούν και να ζήσουν μαζί «Συμβαίνει πάντα μια χαρά. Είναι τρελό να βλέπεις την ευκολία με την οποία επικοινωνούν μεταξύ τους, παρά τις διαφορές στις γλώσσες και τους πολιτισμούς. Χρησιμοποιούν ήχους και χειρονομίες. Είναι πολύ αστείο». Η Κατερίνα μόλις και μετά βίας έχει το χρόνο να τελειώσει την φράση της, καθώς ένα από τα παιδιά άρχισε και πάλι να κλαίει, τη στιγμή που και για μένα ήταν η ώρα να αποχωρήσω.

pic12babyroomfrench   
pic13babyroomfrench  
Ολοκληρώνοντας το μυαλό μου επιστρέφει πίσω στα παιδιά που γνώρισα σήμερα: ζωηρά, περίεργα και απίστευτα προσφιλή. Και στους διδάσκοντες Αθηνά, Αλεξάνδρα, Βιβή, Μάκης, Κατερίνα και όλοι οι άλλοι που προσφέρουν οτι περισασότερο μπορούν στους φιλοξενούμενους. Η συμμετοχή τους και η δεσμευσή τους είναι η μεγαλύτερη βοήθεια που προσφέρουν στα παιδιά και τους εφήβους ως απαραίτητα εργαλεία για την ένταξή τους.

pic14studyfrenchPhotos: © Nina.S
eea  Το Έργο χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία) μέσω του ΔΟΜ, Διαχειριστική Αρχή του προγράμματος SOAM